Güçlü bir yerli kültürün hâkim olduğu Oaxaca şehrinde Meksika’nın hatta dünyanın en ilgi çekici ve sıra dışı festivallerinden birine katılmak ister misiniz? O zaman her yıl ekim ayının sonunda ve kasım ayının başında gerçekleşen, ölüleri hatırlamak ve onurlandırmak için kutlanan Ölüler Günü Festivali tam olarak aradığınız şey olabilir. Oaxaca, göz alıcı manzaraları, muhteşem sokak dansları, ilginç anma ritüelleri ile bir yandan ruhunuza hitap ederken, ağız sulandıran lezzetleri ve içecekleri ile de damağınızı şenlendirecek.
Ölüler Günü’nde insanlar, ölen sevdiklerine saygılarını sunmak ve yaşamın sürekliliğini kutlamak için bir araya geliyor. Kökleri yaklaşık 3000 yıl önceye dayanan ve ilk olarak Orta Amerika’da görülen Ölüler Günü, Mayalara kadar uzanıyor. Zamanla yerel inançların ve Katolik inancının bir araya gelmesiyle birçok farklı ritüelin eklenerek geliştiği bir festival haline geliyor.
Eve Hoş Geldin
Ölüler Günü, ölümün hayat denen uzun yolculukta sadece bir aşama olduğunu ve bu nedenle ölülerin yasını tutmanın saygısızlık olduğunu oldukça renkli bir şekilde vurgulayan bir kutlama. Ardındaki temel inançlardan bir diğeri, ölenlerin ruhlarının yaşayan sevdikleri akrabalarını, arkadaşlarını ziyaret etmek için dünyaya dönmesi fikrine dayanıyor. Aileler bu dönemde ölen akrabalarının, sevdiklerinin dünyaya geri döndüğüne inanıyor. Bu sebeple de Ölüler Günü'nü çevreleyen geleneklerin birçoğu, ölen kişinin dönüşü için bir aile evini veya mezarını temizlemeyi ve hazırlamayı kapsıyor. Aileler ruhları dünyaya gelmeye teşvik etmek için evlerinde ya da mezarlıklarda fotoğraflar, mumlar, çiçekler özellikle de yeniden doğuşu ve sevgiyi temsil eden kadife çiçekleri, en sevdiği yiyecekler ve ölen kişi önemli olan diğer eşyalarla süslenmiş sunaklar (ofrenda) oluşturuyor. Bu sunaklar bir yandan ölüler için geçici bir “eve hoş geldin” kapısı görevi görürken bir yandan da ruhlara geri dönebilmeleri için rehberlik etmeyi ve ziyaretleri sırasında onlara besin ve rahatlık sağlamayı amaçlıyor.
Bu özel gün yas tutmaktan ziyade neşeli bir kutlama aslına bakarsanız. İnsanlar ölen sevdiklerini anlamak, onlarla ilgili hikâyelerini paylaşmak, şarkı söylemek, dans etmek ve geleneksel yiyecek ve içeceklerin tadını çıkarmak amacıyla bir araya geliyor. Meksika'nın zengin kültürel mirasını sergileyen ve bizden önce gelenleri onurlandırmanın ve hatırlamanın önemini hatırlatan canlı ve hareketli kutlama amacı görüyor.
İskelet ve kafataslarının renkli ve tuhaf temsilleri olan calacas ve calaveralar festival sırasında en sık göreceğiniz şeyler arasında. Uzun yolculuklarından sonra ruhları beslemek için pan de muerto yani ölü ekmeği, şekerden yapılmış kafatasları, kil figürler ve ilginç yüz maskeleri çeşitli şekillerde karşınıza çıkıyor olacak. Bu semboller, hayat döngüsünün doğal bir parçası olan ve korkulacak değil kutlanacak bir şey olarak görülen ölüme, Meksikalıların bakış açısını yansıtıyor.
Hale Sargın rehberliğinde gerçekleştirdiğimiz Meksika ve Ölüler Günü turlarımızı incelemek için tıklayın.
